Günün yorgunluğu ve ekonomik şartların getirdiği stresi bir nebze de olsa azaltan akvaryum hobisi son zamanlarda daha çok tercih edilmektedir. Ayrıca çocukların sorumluluk alması ve canlılarla olan iletişiminde ilk adımını atması yönünden akvaryumlar önemli bir rol oynamaktadır.
Günümüzde her eve giren akvaryumlar farklı model ve desenleriyle göz zevkine hitap etmektedir. Bir çok ekosistemi taklit edebilen başarılı akvaristler dünyanın farklı denizlerinde, göllerinde, nehirlerinde ve akarsularında akvaryum içerisinde yaşayabilecek bir çok balık türleri keşfetmişlerdir.
Akvaryum içerisinde beslenebilecek balık türleri genel olarak tatlı su ve tuzlu su balıkları olmak üzere ikiye ayrılır.
Sayfa İçindekiler
Tatlı Su Akvaryum Balıkları
Dünyanın bir çok ülkesinde bulununan nehirlerde göllerde ve akarsularda yaşayan balık çeşitlerini akvaryum hobi dünyasına kazandırılmış, akvaryum ekosistemi içerisinde yaşayabilecek potansiyeli olan balıklara tatlı su akvaryum balıkları denir.
Tatlı su akvaryum balıkları kendi aralında tür tür ayrılmaktadır. Birbirleri ile uyumlu olarak yaşayabilen balık türleri olduğu gibi birbirleri ile yaşayamayan balık türleride vardır.
Günümüzde akvaryum balıkları ithalatında ileri seviyelere ulaşmış ülkeler hem üretim yaparak hemde doğal ortamları olan göllerden ve nehirlerden yakaladıkları balıkları tüm dünyaya ithal etmektedirler.
Tatlı su akvaryum balık türlerini şöyle sıralayabiliriz ;
- Canlı doğuranlar
- Ciklet balığı ( Cichlids )
- Labirentliler
- Kedi balıkları
- Sazansıgiller
- Acı su balıkları
Canlı Doğuran Balıklar
Canlı doğuranların ana vatanı Barbados ve Trinida dahil, Orta Amerika’dan Brezilya’ya kadar tatlı ve sığ sulardır. Buradan çeşitli ülkelere götürülmüş ve akvaryumlarda üretilmiştir.
Canlı doğuran türleri tropikal balık türleri olarak da bilinir. Birbiri ile uyumlu olarak yaşayabilen birçok çeşit balıktan görsel zevki yüksek akvaryumlar oluşturulabilir.
Canlı doğuran türleri uyumlu balıklar olmaları nedeniyle beraber beslenebilecek balık yelpazesi oldukça geniştir. En yaygın beslenen canlı doğuran türleri lepistes, moli, kılıç kuyruk ve plati diyebiliriz. Bu tür canlı doğuranları hemen hemen tüm pet shoplarda bulabilirsiniz. Renkleri ve ucuzluğu nedeniyle tüm tropikal balık severlerin akvaryumlarında mevcuttur.
Canlı doğuran türleri hakkında detaylı bilgiyi Canlı Doğuran Akvaryum Balıkları yazımızda bulabilirsiniz.
Cikletler ( Cichlids )
Akvaryum hobi dünyasının en çok tercih edlin bir başka balık türü cikletleridir. Anavatanları Afrika, Amerika ve Brezilya olan binlerce farklı türü bulunan bir balık türüdür. Her alt türün kendine özgü rengi, deseni ve kas yapısı bulunmaktadır. Agresif ve yarı agresif balık türlerine dahildir.
Neredeyse tüm Afrika cikletleri, Doğu Afrika’daki üç büyük gölden birinde yaşamaktadır; Malavi Gölü, Victoria Gölü ve Tanganika Gölü havzasında yaşayan balıklar Afrika Cikletlerinin popülasyonunu oluşturmaktadır. Tüm dünyada ve ülkemizde en yaygın olarak beslenen ciklet türü malawi gölüne ait malawi cikletleridir. İsimlerini yaşadıkları nehirden alan diğer ciklet türleri:
- Tanganyika cikletleri
- Madagaskar cikletleri
- Afrika cikletleri
- Victoria cikletleri
- Güney Amerika cikletleri
- Orta Amerika cikletleri
Hemen hemen bütün akvaryumları süsleyecek bir ciklet türü balık bulunabilir. Kaliteli su şartları ve ciklet türüne uygun bir ekosistemde bakıldıklarında renklerini tüm ihtişamıyla göstereceklerdir.
Erkekler dişilere göre daha canlı renklere sahiptir. Özellikle çiftleşme dönemlerinde erkekler renklerini iyice belirginleştirip dişilerin dikkatini çekerler. Dişiler ise boyut olarak erkeklere göre hem daha küçük hemde daha renksizdirler.
Cikletler hakkında ayrıntılı bilgiyi Akvaryum Ciklet Balıkları yazımızda bulabilirsiniz.
Labirentliler
Labirentli balıklar da solungaçlarının üst kısmında, gözlerinin arka tarafına yakın yer de bulunan iki adet labirent denilen organa sahiptir. İsimlerini bu organlarından alırlar. Labirent organı tam solungaçlarının üstünde bir çok kıvrımı olan bir yapıya sahiptir.Bu solunum organları, solungaç kapağının arkasında sıralanan 4 solungaç yayından dördüncüsünün üzerinde, üç veya daha fazla yassı kemikçiğin kıvrımları oluşturarak bir odacık halinde kaynaşmasından ve dördüncü solungaç yayına eklenmesinden meydana gelmiştir.
Labirent organı balığın solunumu ile ilgili bir organdır. Balığın ağız yoluyla doğrudan doğruya aldığı hava, labirentlerin içinde oldukça geniş yüzey kazanmış kan damarlarına değer. Bu temas anında, kan damarlarında bulunan çok ince gözenekler aracılığıyla oksijen- karbondioksit değişimi sağlanır. Karbondioksit ve kirli kan dışarı atılıp yerine yaşamsal faaliyeti sağlayan oksijen ve temiz kan yerini alır.
Labirent solunumu yapan balıklar suyun yüzeyine çıkarak tek bir hamle ile önce havayı ağızlarına doldururlar. Daha sonra solungaçlardan süzülen oksijen labirente çarpar ve labirent odacıklarına dolar. Labirent odacığında oksijen direk kana karışır. En son oksijeni tükenmiş hava tek bir baloncuk halinde dışarı verilir. Her 1 dakikada yaklaşık 5 kere bu işlemi yaparlar.
Labirentli balıklar genellikle yuvalarını ağızlarından çıkardıkları havaları, akvaryum yüzeyine köpük şeklinde dizerek köpükten bir yuva yaparlar. Yuvayı erkekler yapar. Yuvayı tamamlayan erkek kendine özgü kur taktikleri ile dişiyi yuvaya çeker ve çiftleşme olur.
Beslenme şekilleri etçil ve otçul olabilir. Kuru yemler yanında el ile hazırlanmış veya dondurulmuş olarak satılan yemleride afiyetle yerler.
Ülkemizde en yaygın olarak beslenen labirentli balık türü beta balıklarıdır. Labirent solunumu sayesinde herhangi bir filtrasyon desteği olmadan yaşayabilen betalar, bir kaşık suyun içinde bile günlerce yaşayabilir.
Kedi Balıkları
Adını kediye benzer bıyıkları olmasından almıştır. Bir çok akarsu ve göllerde kedi balıkları familyasından birini görmek mümkündür. Ağızlarına sığabilecek her şeyi rahatlıkla yiyebilirler. Kendi aralarında birçok türü olan kedi balığının akvaryum hobisindeki en favorisi red tail catfishtir.
Kedi balıkları doğal yaşam alanlarında 1.9 m’ye kadar büyümektedir. Bu boya karşılık yaklaşık 90 kilo civarına ulaşmaktadır. Normal şartlarda 2 m ‘ye yakın bir balığın ağırlığı 100 kilogramın üstünde olması gerekir. Ancak kedi balıklarının midesi ağız kısmından başlayarak hemen hemen kuyruk ucuna kadar gelir. Bu özelliği de kedi balığının karnı tokken ve açken bayağı bir kilo farkı olmasına neden olur.
Genelikle Ekvator, Venezuela, Guyana, Kolombiya, Peru, Surinam, Bolivya ve Brezilya’da Güney Amerika’nın Amazon, Orinoco ve Essequibo nehir havzalarında görülürler.
Yassı ve kemiksi kafa yapısı, pulsuz yassı gövdesi ve yayvan bir ağız yapısı vardır. Hem etçil hem otçul olarak beslenir. Kendi boyuna yakın bir başka bir balığı saniyeler içinde yutabilir. Küçük bir gırtlak parçalanmasının ardından yiyeceklerini yutarak sindirirler.
Akvaryum ortamında ya tek beslenmeli yada moonster balıklar ile birlikte bakılması gerekir. Yanına koyacağınız bir balığın boyutu en az kedi balığınızın boyuna eşdeğer olmalıdır. Kendini koruma yetisi olan papağan ciklet, midas, astronot ve green terörler ile yaşayabilir. Bir moonster akvaryumu kuruyorsanız arowana, tiger oscar, senegal bişiri, challanger köpek balığı ile uyumlu yaşar.
İlginizi Çekebilir: Melek Balığı Bakımı
Sazansıgiller
Şekli sazanı andıran, kafa kısmına göre daha ince bir ağza sahip olan ve doğal ortamında her türlü canlı ile beslenebilen balık türüdür.
Sazansıgiller akvaryum camiasında çok tercih edilmesine rağmen bu balıkları besleyenlerin beslediği balıkların sazansıgil familyasına ait olduklarını bilmeden besleyen çok sayıda hobici mevcuttur. Günümüzde akvaryumda beslenen sazansıgil denilince akla ilk gelen balık koi ve japon balığıdır.
Bazı familyalarında ağız kısmında bıyıkları andıran duyargası mevcuttur. Bu duyargalar su üzerindeki titreşimleri sezerek kendisine yem olacak canlıların yerini saptamaya yarar.
Sığ sularda ve derin göllerde yaşayabilen sazansıgillerin bazı familyasına ait balıklar çok büyük boyutlara ulaşabilirler. Bu nedenle metraj olarak çok büyük akvaryumlarda yada havuzlarda bakılmalıdırlar.
Çok büyümeyen cinsler için 80-90 litre akvaryumlar idealdir. Balık sayısına göre akvaryumlar büyütülebilir. Hem etçil hem otçul olarak beslenirler. Protein ağırlıklı yemlerin yanında kesinlikle bitkisel ağırlı yemler kullanılmalıdır.
Acı Su Balıkları
Denizlere yakın olan ve denize dökülen akarsular da yaşayan tuz oranının normal seviyeye göre daha fazla olduğu sulara acı su denir. Bu göllerde ve ya nehirlerde yaşayan balık türleri tuza uyum sağlamış ve neredeyse tuzlu suda yaşayabilecek bir özelliğe ulaşmıştır.
Acı su akvaryumlarında ki tuz oranı balığın sağlıklı yaşayabilmesi ve parazitlerden korunabilmesi için sürekli olarak denge de tutulmalıdır. Su değişimlerinde veya suyun normalden daha fazla buharlaştığı yaz aylarında daha dikkatli olunmalıdır.
Günümüzde en çok beslenen acı su balıklarından biri olan pufferlar vahşi yapısı ile acı su akvaryumlarının en çok sevilen türlerindendir. Bir diğer adı balon balığı olan pufferlar akvaryumları acı su olmaz ise yaşayamazlar. Avlarını parçalayarak yerler ve gerçekten seyir zevkini had safhada verir.
