Melek Balığı Bakımı ve Özellikleri

Akvaryum hobiciliğinde beslenen popüler türlerden biridir. Melek balığı denmesinin nedeni tabiki huyu suyu değil, kanatlara benzer üst ve alt yüzgeçlerinin olmasıdır. Bu hobiye yeni başlayanlar için tavsiye edilebilecek bir balık türüdür. Kolay kolay hastalanmaz, bütün yem çeşitlerine uyum sağlar ve görsel olarakta gerçekten akvaryumu süsler. Eğer sizde melek balığı beslemek ve üretmek (üretimi gerçekten kolay) istiyorsanız bu yazımızı dikkatlice okumalısınız.

Renklerine ve formlarına göre oldukça geniş bir yelpazeye sahip melek balık türlerinin, melezlenmeleri sonucu da yeni ırkları ortaya çıkmıştır. Günümüzde de melek balığı üreticileri bir çok türü çiftleştirerek yeni ırk çalışmalarına devam etmektedir. Eğer renklerini ve biçimini beğenerek bir melek balığı alıyorsanız kendi ırkı ile çiftleştirmeniz daha sağlıklı olacaktır. Çünkü farklı ırkların çiftleşmesi sonucu nasıl bir yavru çıkacağını tahmin edemeyiz.

Artık melek balığı beslemeye karar verdiniz, akvaryumunu ve dekorunu ayarladınız ve melek balığı için harika bir yapay ekosistem hazırladınız. Melek balığı alırken dikkat etmeniz gerekenler şunlardır;

1. Öncelikle melek balığının kuyruğu, yüzgeçleri ve kendisine ait form özelliklerinin tam yerinde olması gerekir.
2. Sağlıklı bir melek balığı olduğunu anlamanız için bir süre gözlemleyip hareketlerini, yüzüşünü ve mümkünse biraz yem atarak yeme olan tepkisini ölçün.
3. Akvaryum içinde diğer balıklarla nasıl geçindiğine bakın. Eğer agresifse sizin akvaryumunuzda da bazı sorunlara neden olabilir.
4. Karnının çok şişikin yada içeri göçük olmamasına özen gösterin. Şişiklik bload hastalığına, çöküklükte iç parazit hastalığına dalalet eder.
5. Renklerinin canlı olmasını ve derisinde herhangi bir pamuksu yapı yada beyaz noktalar var mı yok mu kontrol edin.
6. Eğer tüm kontrollerden geçirdiyseniz, artık gönül rahatlığı ile melek balığınızı alabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Beta Balığı Bakımı

Melek Balığı Bakımı

Melek balıkları bakılmaları oldukça keyifli olan bir balık türü. Sahibini tanıyan, yemlenme zamanlarını anlayan (gerçi her zaman açlar), akvaryum içinde namına yakışır şekilde melek gibi yüzen çok özel balıklardır. Bu türe gönül vermiş kimseler uzun süre boyunca sıkılmadan bakmışlar ve bir çoğu üretimini yapıp serbest piyasaya destek vermişlerdir.

Melek balıkları için akvaryum su şartlarından bahsedecek olursak, çok yüksek ph yada çok düşük ph dereceleri onlar için uygun değildir. 7.5 – 8 arası bir ph sertliği melek balıkları için ideal olacaktır. Her ilin kendine ait su değerleri vardır. Mesela İstanbul’da yaşıyorsanız su ph’ı mevsimsel geçişler hariç (her mevsim için çeşme sularına yeni ilaçlar katılır) 7.7-8.2 aralığında oynar. Bu da melek balığı için yeterli olacaktır.

Tek başına bir melek balığı bakımı görsellik açısından güzel olmaz. Birde sürekli akvaryumda tek olursa bölgeci ve agresif olabilir. Bu nedenle eğer küçük boylarda alıyorsanız 3-5 adet arası olacak şekilde almanız, ileride biraz büyüdükleri zaman akvaryum içinde huzurun olması açısından önemli olacaktır. Akvaryum litrenizin de alacağınız melek balıkları sayısını kaldırabilecek hacimde olması da önemlidir.

Melek Balığı Akvaryumu

Ana vatanları Güney Amerika olan melek balıkları oldukça ılıman olan bir iklimden gelmektedir. Doğal yaşam ortamlarında aslında aşırı derecede bir bitki örtüsü yoktur. Hatta genelde göllerin akıntılı olduğu yerlerinde yaşamlarını sürdürürler. Akıntı olduğu için bitkiler tabana tutunamaz. Bazı sarmaşık türleri ve bir kaç akıntıya uyum sağlamış bitki türü görmek mümkün.

Küçük hacimli akvaryumlar yerine en az 70-80 litrelik dikdörtgen bir akvaryum edinmeniz gerekir. Eğer karma bir akvaryumda melek balığı besleyecekseniz biraz daha hacmi büyütmenizde yarar var. Çünkü sürekli aktif yüzüş eğiliminde olan melek balıkları, akvaryumun hemen hemen bütün alanlarını kullanır. Karma akvaryumlar için ideal tank hacmi 100 litre olabilir.

Sağlam bir filtrasyon melek balıkları için olmazsa olmazdır. Akvaryumunuzun büyüklüğüne göre bir dış filtre edinmenizde fayda var. İç filtreler ve sump filtreler akvaryum içerisinde oldukça yüksek debi yapacaklarından, bitkilerin dipten sökülmesine ve emek verdiğiniz dekorun bozulmasına neden olabilir. Dış filtrelerde debi kontrolü daha sağlıklı yapılacağından akvaryumun büyüklüğüne göre 2,3,4 sepetli dış filtreleri tercih edebilirsiniz.

Her ne kadar doğal ortamları yemyeşil olmasa da yinede melek balıkları bitkili akvaryumlara uyum sağlamıştır; gerçekten gösel açıdan da çok yakışmaktadır. Sizde bir melek balığı besleyecekseniz canlı bitkilerle harika bir tank kurabilirsiniz. Bitkileri yemeyecek ve zarar vermeyeceklerdir. Dilerseniz bitkilerin arasına bir kaç doğal taş ekleyerek dekoru zenginleştirebilirsiniz.

Bitkili bir akvaryum kurduysanız bitkilerinizin sağlıklı yaşayabilmesi için 3 önemli kural vardır;

1. Karbondioksit Desteği: Bazı bitkiler sadece ışıkla bile hayatta kalabilirken bazı bitkiler CO2 ihtiyacı duyarlar. Akvaryum içindeki bitki popülasyonunuz çok ise yine de CO2 kullanmanızda fayda var. Karbondioksit sistemi için JBL marka kolay karbondioksit sistemini tavsiye edebiliriz.
2. Işık Desteği: Bitkili akvaryumların olmazsa olmazı ışıklardır. Güneş ışınlarının içinde bulundurduğu mavi, kırmızı ve beyaz renkler, bitkilerin hayatta kalabilmesi için gereksinim duydukları ışık demetleridir. Güçlü bir ışık olarak grolüx floresanı tavsiye edebiliriz.
3. Bitki Gübresi Desteği: Bitki gübresi bitkili akvaryumlarda olması gereken başka bir unsurdur. Gübreler bitkilerin ihtiyaç duydukları mineralleri içerir. Tabanda bitki köklerinin gömülü olduğu kum yada toprak, bitki gübresi ile desteklenmelidir. Birçok çeşit akvaryum gübresi olduğundan buradan size en uygun olanı seçebilirsiniz.

Sıcak bir iklimde yaşayan melek balıkları için akvaryumlarına kış aylarında ısıtıcı desteği de gerekir. Genellikle 25-28 derece arasında ısıtıcıyı sabitlemeniz, akvaryum içinde oluşabilecek bazı hastalıklarında önüne geçirir.

”Genel bir bilgi olarak akvaryumunuzu direk güneş ışığı alacak bir yere koymamanız, camlarında yosunlaşmasını engelleyecektir. Yüksek voltajlı ışıklarında uzun süre açık kalması yine akvaryumunuzda yosunlaşmaya neden olabilir.”

İlginizi çekebilir: Akvaryum Kurulum Malzemeleri

Melek Balıkları Hangi Balıklarla Beraber Yaşar?

Kendi türleri arasında barışçıl olarak yaşayan melek balıkları, tropikal balık türleri ile barışçıl şekilde yaşarlar. Yine de ağızlarına sığmayacak büyüklükte olmalarına özen gösterilmeli. Yoksa melek balıklarına yem olabilirler.

Her ne kadar barışçıl olsalarda, melek balıklarının oturmuş akvaryumuna dışarıdan bir balık eklendiğinde tepki olarak onu kovalayıp yemeye çalışabilirler. Bir süre bu kovalamaca devam edebilir. Artık yeni eklenen balık akvaryumun bakterisini tamamen üstünde taşımaya başladığında kovalamaca da biter.

Melek balıklarının beraber yaşadıkları balıkları kısaca şöyle sıralayabiliriz;

• Plati balığı
• Moli balığı
• Lepistes balığı
• Kılıçkuyruk balığı
• Beta balığı (tek bir beta olmak şartıyla)
• Tetra balığı çeşitleri
• Discus balığı
• Çöpçü balığı
• Vatoz balığı

Melek Balığı Beslenmesi

Melek balıkları doğal ortamlarında genelde etçil olarak beslenir. Su içinde serbest yüzen küçük su canlılarını kendine yiyecek olarak seçer. Bazı balık türlerinin yumurtaları ve yavruları da melek balıklarına besin olabilmektedir.

Akvaryum şartlarında melek balıkları için özel olarak üretilmiş protein takviyesi arttırılmış yemler bulunsada, hemen hemen bütün yem çeşitlerine uyum sağlamışlardır. Akvaryumların bütün alanlarında yüzen melek balıkları, su içinde batan yemleride yüzeyde kalan yemleride kolayca yiyebilmektedir. Balığın sağlığı için yinede protein ve bitkisel ağırlıklı yemleri karışık olarak tercih etmeniz gerekir. Fazla proteinli yem verildiğinde bload yada iç parazit hastalığına yakalanabilirler. Öğün aşırı bitkisel yem vermekte fayda var.

Besin takviyesi olarak dondurulmuş kan kurtları ve artemia verilebilir. Balıkların gelişimine oldukça olumlu katkı sağlayacaktır. Renklerini daha çok belirgin yapacak ve formlarını tüm güzellikleriyle göstermelerine neden olacaktır.

Melek Balığı Cinsiyet Ayrımı

Melek balıklarında cinsiyet ayrımı 6 aylık oldukları zaman ayırt edilmeye başlar. 6 aylıktan daha küçük balıklarda yanılma payınız olduka yükseltir. Yaşına gelmiş melek balıkları tüpçük çıkarırlar. Erkekler için sperm yolu dişiler içinde yumurta tüpçüğü olur. ”Eğer tüpçüğün ucu sivri ise erkek, tüpçük ucu oval ise dişi melek olduğu anlamına gelir.”

Melek balıkları cinsiyet ayrımı her ne kadar görünüşlerine bakarak mümkün olsada, bazı ırklarında gerçekten bu ayrımı bakarak yapmak zor olabilir. Bu nedenle en garantili yöntem içinde 10-15 adet melek balığı olan bir akvaryumun içinden seçmektir. Birbirleri ile anlaşıp çift olan melekler diğer balıklardan ayrılıp beraber gezmeye başlayacaktır. Yada bir sabah akvaryumu kontrole gittiğinizde balıklarınızın yumurta döktüğüne şahit olacaksınız. Bu şekilde garanti yumurta verecek melek balığı çiftini de aslında bulmuş oluyorsunuz.

Melek Balığı Üretimi

Melek balıkları tek eşli balıklardır. 6 yıllık ömürlerini aynı eş ile geçirmeleri mümkündür. Kalabalık akvaryum ortamlarında kendi eşlerini kendileri seçerler. Ticari amaçlı bir üretim düşünüyorsanız kesinlikle 15-20 arası damızlık melek balığını büyük bir akvaryuma koyup kendi eşlerini seçmesini beklemelisiniz. Bu uyumlu çiftleri diğer balıklardan ayırmanın en güzel yoludur.

7-8 aylık olduklarında melek balıkları artık üremeye hazır demektir. Eğer uyumlu bir çift sahibiyseniz yavruları koyacak akvaryum bulamayıp, yakın çevrenize balık dağıtmaya başlayacaksınız demektir. Çok sık ve sayı bakımından oldukça fazla yavru vereceklerdir. Ebeveynlerin yumurta tecrübeleri arttıkça daha çok yavru verecekler. ”1 çift melek ile yaklaşık 15 akvaryumluk bir üretim hane kurulabilir.”

Melek balığı yavru almada dikkat edilmesi gerekenler;

• Melek balığı çiftinizi diğer balıklardan ayrı bir akvaryumda üretime almalısınız. Çok fazla ani hareketin olmadığı daha sakin bir odaya alıp çiftimizi rahatsız etmemeliyiz.
• Çoklu bir akvaryumdan yeni bir akvaryuma aldıysanız, yumurta dizecekleri bir huni yada geniş yapraklı bir bitki bulundurmanız gerekir. Bunları elde edecek imkan yok ise düz bir bir porselen tabak bile olabilir. Akvaryuma alışma süresinin neredeyse tamamını, kendilerine yumurta yapacak alan aramalarıyla geçirirler.
• Akvaryum sıcaklığını 28 dereceye sabitlemeli, ani ısı değişimlerinden kaçınmalısınız.
• Aşırı yemlemeden kaçınmanız gerekir. Aşırı yemleme akvaryumu kirletip su şartlarını bozabilir. Böyle bir durumda akvaryuma müdahale etme gereksinimi olacağı için balıkların rahatsız edilmesi dezavantaja dönüşebilir.
• Her hafta düzenli olarak dip çekimi yaparak taze dinlenmiş su eklemelisiniz. Suyun en fazla %20’si olacak şekilde ayarlanmalı, ani hareketlerden kaçınılmalıdır.

Melek Balıklarında Yavru Bakımı

Yumurtalarını dizme yerlerini seçtikleri zaman dişi güzelce alanı temizler. Yosunlar ve yumurtanın oluşumunu engelleyecek büyütün oluşumları ortadan kaldırır. Periyodik aralıklarla dişi gelip yumurta dizer ve erkek arkasından gelip dölleme yapar. Bu işlem bi kaç saat sürebilir. Yumurta dökümü bittiği zaman üreme gerçekleşmiş olur.

Aralarından bazı yumurtalar döllenmemiş olabilir. Döllenmiş yumurtaların rengi sarımtırak, döllenmemişlerin de rengi beyaz olur. Dişi balık yumurtalarını kontrol ederken döllenmemiş yumurtaların mantarlaşıp diğer yumurtalara zarar vermemesi için onları yer. Bu yumurtalar protein açısından zengin oldukları için dişi balığın üreme esnasında kaybettiği enerjinin bir kısmını geri verir.

Anne ve baba melek balığı yumurtaların başında sırayla nöbet tutarlar. Bu zaman zarfında oldukça agresif olacakları için yanlarında herhangi bir balık bulundurmak tehlikeli olabilir. ”Onları strese sokacak herhangi bir şey yapmanız anaçlar tarafından yumurtaların yenmesi ile sonuçlanabilir.”

Yumurtlar yaklaşık 10 günün sonunda renklerini iyice siyaha döndürür. Artık yavru melek balıklarının gözleri görülür ve yumurtalar olduğu yerde hareket etmeye başlarlar. Birkaç gün sonra yavrularınız artık yumurtalarından çıkacak demektir.

Yumurtalar çıktıktan sonra anne ve baba yavrularına bakarlar. İlk gün beslenmeye muhtaç değillerdir. Keseli doğdukları için keselerindeki yem onlara yetecektir. İkinci günden itibaren günde 3 kere artemia ile yavruların beslenmesi gerekir. Artemialarda boy boy olduğu için en küçük boydaki artemia yumurtalarından temin etmeniz gerekir. Akvaryuma yem atarken filtreleri durdurmalı ve hepsinin yendiğinden emin olunca çalıştırmalısınız. Yavruları filtreye kaçma ihtimali ile dış filtrenin ucuna bir kadın çorabı takarak bunun önüne geçebilirsiniz.

Yavruların su değişimlerinden etkilenmemeleri için damlatma yöntemi ile su değişimleri yapılmalıdır. Aşırı yoğun su alınıp verilmesi akvaryumda akıntı oluşturur ve yavrulara zarar verebilir. Bir başka nedeni de ani su ısısı değişimi yavruların ve anaçların beyaz benek olmasına neden olabilir.

İlginizi çekebilir: Canlı Doğuran Balıklar

Melek Balığı Türleri

Melek balıklarının bir çok türü bulunmaktadır. Silver, zebra, hayalet, gold, mermer, albino, ince gövde, koi, altum ve tül kuyruk bunlardan birkaçıdır. Dünyada ve ülkemizde en çok tercih edilen türleri ise genelde silver ve zebradır. Bu iki türü hemen hemen bütün pet shoplarda görebilirsiniz.

Silver Melek Balığı                                     Zebra Melek Balığı

”Her ne kadar kendi içinde alt türleri olsada beslenme alışkanlıkları, sosyal yaşamları ve üreme hayatları birbiri ile aynıdır. Sizde evinizde tropikal bir bitkili akvaryum düşünüyorsanız bu harika balıklardan da listenize eklemeyi unutmayın.”