Akvaryum camiasının duruşuyla, endamıyla en asil balıklarından biri olan betalar, ülkemizde oldukça geniş hayran kitlesine hitap eder. Kendi türü ile bu kadar anlaşamayan başka bir balık türü (flowerhornları saymazsak) belki de yoktur. Her ne kadar kendi türleri ile geçinemeseler de bazı balık türleriyle araları gayet iyidir aslında. Sanki her an kavga edecekmiş gibi tetikte olan bakışları, ağır abi yüzüşleri akvaryumda her an bir sorun çıkacak hissi verir insana…
Yüzlerce çeşit renkleri ve formu olan beta balıklarını, hemen hemen bütün pet shoplarda görmeniz mümkündür. Dikkat ettiğiniz üzere çok küçük hacimli akvaryumlarda yada bardaklarda sergilenir. İlk bakışta herkesin bu konuya olumsuz yaklaşması gayet normal. Ancak çok büyük hacimli akvaryumlarda da olsalar hareket etmeyi sevmediklerinden yine akvaryumun bir köşesinde sakince duracaklardır.
Beta balığı alınırken dikkat edilmesi gerekenler;
- Beta balığınızın tüm kuyruk ve yüzgeçlerinin tamamen açık olması, sağlıklı bir balık olduğu anlamına gelir. Yere sinmiş, pek hareket etmeyen bir balıkta birçok hastalık olabilir.
- Balığınızın gözlerini kontrol etmelisiniz. Çok küçük ve koyu renkli gözleri olduğu için fungus yada göz körlüğünü farketmeyebilirsiniz.
- Kuyruğu yıpranmış yada parçalanmış olmamalı. Belkide bir deri hastalığı geçiriyor olabilir.
- Yüzüşünde herhangi bir anormallik olmamasına ve karın bölgesinin içeri çökük olmamasına dikkat etmelisiniz.
- Betanın bir çok formu olduğunu, aldığınız betanın taşıdığı genleri iyi olarak yansıtıp yansıtmadığına karar vermelisiniz.
Beta Balığı Akvaryumu Nasıl Olmalıdır?
Beta akvaryumları deminde bahsettiğimiz gibi oldukça küçük hacimlere sahipler. Labirent solunum sistemli balık oldukları için çok asgari koşullarda dahi hayatta kalabilmekteler. Herhangi bir filtrasyon sistemi olmadan, ısıtıcı takmadan ya da suya oksijen vermeden bir bardakta dahi beta balığı bakılabilir.
Tavsiyemiz yine de nano tank olarak tabir ettiğimiz tarzda bir akvaryum seçmeniz daha iyi olur. Kare biçiminde 10-15 litre arası hacme sahip olan bu akvaryumların, hiç değilse birkaç dekor işlemi yapılarak göze güzel görünmesi sağlanır. Akvaryum dekorunun komple akvaryumu kaplayacak, balığın yüzme alanını işgal edecek bir dekor değil de, sadeliği bozacak şekilde az ve yeterli olması gerekli.
Bitkili akvaryumlara gayet iyi uyum sağladıkları gibi kayalı akvaryum dekorlarına da uyumludurlar. Bitkili akvaryumlar doğal yaşam alanlarına daha yakın olduğu için tercih edilmesi daha uygundur. Geniş yapraklı bitkiler, su yüzeyi bitkileri yada sık yerleştirilmiş bitkiler beta balığı için tam bir yaşam kalitesi sunacaktır.
Diğer balıklardan belki en ilginç olan özelliği gün içinde sanki yorgun düşmüşçesine dinlenmeleri olabilir. Doğal ortamlarında suyun en sığ olduğu bölümünde kumların ve yaprakların üstünde uyuyarak zamanını geçirir. Bazı günler bütün günlerini bu şekilde geçirebilirler. Bundan dolayı akvaryumda en azından 1 adet catappa yaprağı bulundurmanız balığınız için yararlı olacaktır.
Beta Balığı Nasıl Beslenir?
Beta balıkları bu agresiflikle tabiki etçil beslenir. Ağzına sığabilecek bütün balıklara tehlike oluşturur. Tropikal akvaryumlara renk vermesi amaçlı genelde 1 adet beta koyulur. Eğer yanına koyduğunuz neon tetralar yada lepistesler varsa kesinlikle ağzına sığmayacak büyüklükte olmalıdır.
Protein ağırlıklı yemleri tercih etmeniz gerekse de elbetteki iç parazit ve bload hastalığına yakalanmaması için kesinlikle bitkisel yemlerde verilmeli. Sonuçta insan yapımı olan bu yemler her ne kadar vitamin ve mineral açısından zengin olsalar da yapay oldukları için pek sağlıklı olmazlar. Bu nedenle balığınıza gün aşırı dondurulmuş kan kurtlarından veya imkanınız varsa artemia çıkarıp vermeniz sağlığı açısından çok iyi olacaktır.
Bitkisel ağırlıklı olarak satılan çoğu yem, rengi yeşile boyanmış protein ağırlıklı yemler olabiliyor. Dolayısıyla güveneceğiniz kaliteli, bilenen ve kapalı kutularda satılan yemlerden almalısınız. Bu sadece balığınızın sağlığı için değil akvaryumun temiz kalabilmesi içinde önemlidir. Çünkü adi yemler suyun rengini değiştirir ve aşırı salınım yaparak suyun kalitesini bozar.
Beta Balığı Bakımı Nasıl Olmalıdır?
Beta balıkları aslında akvaryumların en asgari koşullarına göğüs gererek yaşayabilseler de yinede bazı gereksinimleri elbette vardır. Normal koşullarda alacağınız 2 litrelik bir kare beta akvaryumu bile onların yaşayabilmesi için yeterli olur. Çok fazla hareket etmediklerin gerçekten büyük akvaryumlar betalar için fuzuli bir masraf olur.
Ofisinizde yada evinizde bir beta akvaryumunuz varsa size 3-5 sene arasında misafirlik edebilir. Hayat standartları her ne kadar basit olsada ihtiyacı olan rahatlığı bu kısa ömründe onlara vermelisiniz.
Beta balığı bakarken dikkat etmeniz gerekenleri şöyle sıralayabiliriz;
- Yeni bir beta aldıysanız ve evinizde dinlendirilmiş su yok ise balığınızın akvaryumunu içme suyu ile doldurun. Çeşme suyu yüksek derecede ağır metal ve klor içerdiği için balığınızı öldürebilir.
- Eğer küçük bir fanusta yada kare beta akvaryumunda besliyorsanız 3 günde bir yüzde 20 su değişimi yapmalısınız. Her ne kadar labirent solunumlu olup çok fazla su sirkülasyonuna ihtiyaçları olmasa da duran suyun içinde oluşabilecek zararlı bakteriler balığınızı hasta edebilir.
- Beta balığı için özel olarak üretilmiş protein ağırlıklı yemler kullanın. Ara sıra dondurulmuş gıda takviyeside yapabilirsiniz. Günde 2 kereden fazla yem vermeyin.
- Eğer akvaryumun suyunun bulanık olduğunu düşünüyorsanız, komple bir su değişimi yerine en fazla %50 su değişimi yapmanız, balığınızın akvaryum içerisinde alıştığı bakterilerin yok olmasını engeller.
- Akvaryum tabanına koyacağınız boyalı taşlar ve salınım yapabilecek yapay dekorlar balığınızı bir süre sonra zehirlemeye başlar. Kesinlikle doğal dekorlar tercih edilmeli.
- Balığınız hasta ve siz çaresini bilmiyorsunuz. Akvaryum hobi sektöründe kendini ispatlamış adeta bu işin ustası diyebileceğimiz Akvaryum Kulübü çalışanlarından doğru ve net bilgiyi elde edebilirsiniz.
Beta Balığı Hangi Balıklarla Yaşar?
Her ne kadar kendi cinsleri ile pek anlaşamasalar da betta balıkları birçok tropikal tür ile beraber yaşayabilmektedir. Ancak akvaryumda yine de sadece 1 adet beta balığı olmalıdır. Kendi türünün dişisi ile bile beraber koysanız, eğer erkek kabul etmezse dişi balığınız için büyük bir sorun var demektir. Gün aşırı akvaryumda balıkların kaybolmasını istemiyorsanız, akvaryum içindeki diğer balıkların da beta balığınızın ağzına sığmayacak büyüklükte olmasına dikkat etmelisiniz.
Beta balığınız ile beraber başka balık türlerini aynı akvaryumda bakacaksanız, akvaryum hacminizin kaldırabileceği balık miktarından daha az balık sayısı olmalıdır. Agresif karakteri ve avcı bir balık olan betta balığının akvaryumunuzda huzursuzluk çıkarmasını istemezsiniz.
Beta balığı ile beraber beslenebilecek balıkları şöyle sıralayabiliriz;
Beta Balığı Cinsiyet Ayrımı Nasıl Yapılır?
Betalarda cinsiyet ayrımı beta balığının dış görünüşe bakarak kolayca yapılabilir. Hemen hemen her balık türünde olduğu gibi betalarda da erkekler daha iri ve daha gösterişli renklere sahiptir.
Dişi Beta Balığı
Erkek Beta Balığı
Beta Balığı Fiyatları
Betalar hem üretim hane ortamında hemde evlerde üretilebildikleri için, ithal olmayan türlerini uygun fiyatlara bulmak kolay olur. Hobiciler yerli üretimden ziyade daha çok ithal olan beta balıklarına yöneliyor. Bunun nedenlerinin başında formları ve sağlık açısından sağlam olmaları geliyor.
Ülkemizde dönem dönem piyasa şartlarına göre değişen beta fiyatları genelde 30-80 TL aralığında oluyor. Akvaryum üretim hanelerinde pet shoplardan daha uyguna bulabileceğiniz beta balığınız gibi bir çok balık alma konusunda buraları tercih edebilirsiniz.
Beta balığı üretmek kolay mıdır?
Ev ortamlarında da üretimi mümkün olan beta balıklarını üretmek kolaydır. Tek dikkat etmeniz gereken dişi ve erkeği birbirine iyi alıştırabilmektir.
Beta balığı ne kadar yaşar?
Akvaryum koşullarında iyi bakılan bir beta balığı yaklaşık 6 sene yaşayabilir. Ömürleri sizin ona sunduğunuz yaşam kalitesine göre elbette değişir. Bu nedenle beta alacaksanız iyi bir araştırma yapmalısınız.
Beta balığı ne kadar büyür?
Beta balıkları erkekleri kuyrukları da dahil olmak üzere yaklaşık 6-8 cm arası boya erişebilir. Dişilerde kuyruk kısmı daha küçük olduğu için boyutlarıda daha ufak olacaktır.
Akvaryumda tek başına yaşayabilen balık türüdür. sakın “tek kalmasın canı sıkılır” diye düşünmeyin çünkü birbirlerini öldürüyorlar. hatta çiftleşmeden sonra balıklardan biri diğerini öldürüyormuş.